Το ξέρατε ότι οι λέξεις «συγνώμη» και «σε χρειάζομαι» συγκαταλέγονται στις πιο δύσκολες λέξεις για να ειπωθούν; Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν πολύ σπάνια αυτές τις δύο λέξεις και ακόμα πιο σπάνια τις εννοούν και τις χρησιμοποιούν στις σωστές τους διαστάσεις. Εμείς σήμερα θα ασχοληθούμε με τη συγνώμη. Η συγνώμη έχει δύο όψεις. Αυτή του ανθρώπου που αισθάνεται ότι έχει κάνει κάτι και θέλει να ζητήσει συγνώμη και αυτή του ανθρώπου που έχει «υποστεί» κάτι και πρέπει να συγχωρήσει. Στην πρώτη περίπτωση όλη η δύναμη επικεντρώνεται στο να αναγνωρίσει κανείς το σφάλμα του και να αισθανθεί την ανάγκη να απολογηθεί (με την καλή έννοια!) σε αυτόν που έβλαψε με τη συμπεριφορά του.
Εδώ όμως θα ήθελα να επικεντρωθώ λίγο στην άλλη πλευρά, αυτή του «θύματος», του ανθρώπου δηλαδή που πρέπει να συγχωρήσει. Δεν πρόκειται για μια εύκολη θέση, ούτε για μια θέση ισχύος όπως πολλοί νομίζουν, αλλά για μια διαδικασία που περνά από πολλά στάδια και απαιτεί μεγάλα ψυχικά αποθέματα από την πλευρά του.
Τι ΔΕΝ είναι συγνώμη:
- Η συγνώμη δεν είναι λησμονιά. Συγχωρώντας τους ανθρώπους που μας πλήγωσαν, δεν σβήνουμε τα αρνητικά γεγονότα του παρελθόντος από τη μνήμη μας. Ούτε μπορούμε να ξεχάσουμε, αλλά ούτε και πρέπει! Αυτές οι εμπειρίες μας διδάσκουν και μας μαθαίνουν πώς να μην κάνουμε και εμείς τα ίδια (λέμε τώρα!).
- Η συγνώμη δεν είναι παράβλεψη. Συγχωρώντας τους ανθρώπους που μας πλήγωσαν δε λέμε πως ό,τι έγινε το δεχτήκαμε, ήταν ασήμαντο ή «δεν ήταν και τόσο κακό» (αλλιώς θα έπρεπε να παραδεχτούμε ότι είμαστε τουλάχιστον τρελοί που μας πλήγωσε κάτι που δεν είχε σημασία!). Ήταν κακό και μας πλήγωσε και διαφοροποίησε σε κάποιο βαθμό τη ζωή μας.
- Η συγνώμη δεν είναι άφεση (άλλωστε δεν είμαστε παπάδες!). Η άφεση είναι ένας (ακόμα) τρόπος για να έχουμε το «πάνω χέρι» με τους ανθρώπους που μας πλήγωσαν. Και αυτό δεν είναι συγνώμη (είναι αγώνας πάλης!).
- Η συγνώμη δεν είναι μορφή αυτοθυσίας. Συγνώμη δεν σημαίνει ότι τρίζουμε τα δόντια και ανεχόμαστε τους ανθρώπους που μας πλήγωσαν, ούτε ότι φοράμε ένα χαμόγελο στο πρόσωπό μας για να φαίνεται ευγενικό. Τη συγνώμη δεν μπορεί να τη δώσει με μισή καρδιά. Ή συγχωρούμε ή όχι. Η προσποίηση μπορεί να είναι καλή σε άλλους τομείς της ζωής μας και να μας βγάζει ασπροπρόσωπους, αλλά εδώ… αφήστε την καλύτερα έξω από την πόρτα!
- Η συγνώμη δεν είναι μια ξεκάθαρη, αυτόματη απόφαση που λαμβάνεται μια φορά μόνο. Όσο ειλικρινά και να θέλουμε να αφήσουμε το παρελθόν να φύγει και να συνεχίσουμε τη ζωή μας, δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι θα ξυπνήσουμε ένα ωραίο πρωί και θα σκεφτούμε ότι σήμερα είναι η ημέρα που θα συγχωρήσω αυτόν που με πλήγωσε. Η συγνώμη δεν είναι προϊόν προγράμματος ή πίεσης. Πρέπει να έρθει φυσικά σαν αποτέλεσμα της αντιμετώπισης των όσων μας πλήγωσαν στο παρελθόν.
Εντάξει όλα αυτά, αλλά τελικά: ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΓΝΩΜΗ;
- H συγνώμη είναι εσωτερική διεργασία. Συμβαίνει μέσα μας (όπως όλα τα συναισθήματα). Είναι αίσθηση ευεξίας, ελευθερίας και αποδοχής (όσο εύκολο ακούγεται, τόσο δύσκολο είναι!).
- Η συγνώμη είναι σημάδι θετικής αυτό-εκτίμησης. Βλέπουμε το παρελθόν από τη σωστή του γωνία και αναγνωρίζουμε ότι τα τραύματα και οι αδικίες είναι μόνο ένα μέρος της ζωής μας και τμήμα αυτού που είμαστε και όχι ολόκληρο το είναι μας.
- Η συγνώμη είναι ν’ αφήσουμε να φύγουν τα έντονα συναισθήματα που έχουν προξενηθεί από γεγονότα του παρελθόντος. Ακόμα θυμόμαστε τι συνέβη (μνήμη ελέφαντα κανονικά!), αλλά δε νιώθουμε πια έντονο θυμό, φόβο, πικρία, απέχθεια ή συντριβή εξαιτίας του.
- Η συγνώμη είναι να αναγνωρίσουμε ότι δεν χρειαζόμαστε πλέον τη μνησικακία και την απέχθεια, το μίσος και την αυτολύπηση. Ούτε σαν δικαιολογία για να πάρουμε λιγότερα από όσα μας αξίζουν, ούτε σαν όπλο για να τιμωρήσουμε τους ανθρώπους που μας πλήγωσαν και να τους κρατάμε σε απόσταση.
- Η συγνώμη δεν θέλει πλέον να τιμωρήσει αυτούς που μας πλήγωσαν. Δεν θέλει να «ισοφαρίσει» (γιατί δεν είμαστε σε αγώνα που πρέπει να αναδειχθεί κάποιος νικητής ακόμα και αν χρειαστεί να χτυπήσουμε πέναλτι!), ούτε να κάνει να υποφέρουν όσους μας προξένησαν πόνο.
- Η συγνώμη είναι να αποδεχτούμε πως οτιδήποτε κι αν κάνουμε για να τους τιμωρήσουμε δεν θα μας θεραπεύσει. Είναι να αποφασίσουμε ότι αρκετά με το κρυφτούλι (τσα!), τον πόνο και το μίσος – δεν μας χρειάζονται άλλο («δεν έχω χρόνο για άλλο πόνο, για άλλα δάκρυα δεν έχω πια καιρό...»).
- Η συγνώμη είναι να απελευθερώσουμε και να χρησιμοποιήσουμε καλύτερα την ενέργεια που κάποτε καταναλώναμε για μνησικακίες και γλείφοντας τις «αγιάτρευτες» πληγές μας!
- Η συγνώμη είναι να προχωρήσουμε εμπρός (…μαρς!). Είναι η αναγνώριση ότι υπάρχουν καλύτερα πράγματα στη ζωή μας και καλό είναι να στρέψουμε την προσοχή μας σε αυτά.
Θυμηθείτε όμως ότι η πιο σημαντική πλευρά της συγνώμης είναι ότι είναι μια διαδικασία που την κάνουμε ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ για τον εαυτό μας. Δεν κάνουμε χάρη σε κανέναν, απλά ένα δώρο στον εαυτό μας προκειμένου να επεξεργαστεί καλύτερα το παρελθόν και να κοιτάξει καλύτερα το μέλλον.
Κλείνοντας λοιπόν, καλό θα ήταν να αναλογιστούμε όχι μόνο σε ποιους πρέπει να ζητήσουμε εμείς συγνώμη για τη συμπεριφορά μας, αλλά και ποια συμπεριφορά είμαστε έτοιμοι να συγχωρήσουμε. Είναι μια διαδικασία που δεν χωρά εγωισμούς που την μπλοκάρουν, αλλά διάθεση για να προχωρήσουμε τις σχέσεις μας και τη ζωή μας.
Πηγη: Γαταδοτης, Το περιοδικο σας site
